Δράσεις ανάδειξης και αποκατάστασης θαλάσσιων σπηλαίων σε Λέσβο και Άγιο Ευστράτιο

Σε εξέλιξη βρίσκονται δράσεις ανάδειξης, αποκατάστασης και σχεδιασμού μέτρων διαχείρισης για τα
θαλάσσια σπήλαια (οικότοπος 8330) στις θαλάσσιες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000, στο πλαίσιο
του έργου: «Μέτρα διαχείρισης Θαλάσσιων Σπηλαίων (Τ.Ο. 8330), Βραχωδών Υφάλων (Τ.Ο. 1170) και
Λιβαδιών Ποσειδωνίας (Τ.Ο. 1120) σε θαλάσσιες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000», που υλοποιείται
από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), με ανάδοχο την
ECOSUSTAIN O.E. και τη συμμετοχή ερευνητών από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Ελληνικό Κέντρο
Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Επιστημονικά Υπεύθυνος – συντονιστής του έργου είναι ο Αναπληρωτής 
καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου Βασίλειος Γεροβασιλείου. Στο έργο
συμμετέχουν επίσης οι υποψήφιοι διδάκτορες του Τμήματος Περιβάλλοντος Μάρκος Διγενής και
Ιωάννης Ράλλης.
Σύμφωνα με τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Βορειοανατολικού Αιγαίου του
ΟΦΥΠΕΚΑ έχουν ήδη πραγματοποιηθεί επισκέψεις και καταγραφές σε περισσότερα από 30 θαλάσσια
σπήλαια στις περιοχές NATURA I 2000 της Λέσβου και του Αγίου Ευστρατίου, καταγράφοντας σημαντικά
στοιχεία για τη σπάνια βιοποικιλότητα αλλά και τις πιέσεις που δέχονται τα ευαίσθητα αυτά
οικοσυστήματα.
Από 11 σπήλαια που εξετάστηκαν, συλλέχθηκαν πάνω από 6.700 απορρίμματα συνολικού βάρους 46
κιλών, κυρίως από το υποβρύχιο τμήμα και τις εσωτερικές παραλίες ημιβυθισμένων σπηλαίων που
αποτελούν κρίσιμα ενδιαιτήματα για τη Μεσογειακή φώκια (Monachus monachus).
Τα θαλάσσια σπήλαια, ημιβυθισμένα ή πλήρως βυθισμένα, αποτελούν τύπο οικοτόπου προτεραιότητας
(Τ.Ο. 8330) βάσει της Οδηγίας για τους Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ) και προστατεύονται επίσης στο πλαίσιο
της Σύμβασης της Βαρκελώνης και του Σχεδίου Δράσης για την Προστασία των Σκοτεινών
Ενδιαιτημάτων. Θεωρούνται «ταμιευτήρες βιοποικιλότητας» λόγω της παρουσίας σπάνιων, ενδημικών
και προστατευόμενων ειδών, πολλά από τα οποία εμφανίζονται σε πολύ μεγαλύτερα βάθη.
Οι ερευνητικές δράσεις του έργου περιλαμβάνουν οπτική καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας με
στόχο την αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης του οικοτόπου. Παράλληλα, καταγράφονται οι
πιέσεις και οι απειλές που δέχεται η μοναδική βιοποικιλότητα των σπηλαίων, όπως η παρουσία
απορριμμάτων ή αλλόχθονων ειδών, με σκοπό τον σχεδιασμό κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης και
διαχείρισης.
Στον Άγιο Ευστράτιο, τις δράσεις υποστήριξαν εθελοντές επιστήμονες-δύτες και εκπρόσωποι του
Δήμου Αγίου Ευστρατίου, συμβάλλοντας ενεργά στην επιτόπια εργασία και στην ανάδειξη της σημασίας
των τοπικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Οι δράσεις θα συνεχιστούν το επόμενο διάστημα και σε άλλες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000,
συγκεκριμένα στο Κεντρικό Αιγαίο και στην Εύβοια – Σκύρο.