Ερευνητική αποστολή του Ιονίου Πανεπιστημίου και του ΕΛΚΕΘΕ μελετά τους σπόγγους στον βυθό του Ιονίου Πελάγους

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η κοινή ερευνητική αποστολή του Ιονίου Πανεπιστημίου και του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) στο νότιο και κεντρικό Ιόνιο, στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου SponBIODIV “Βιοποικιλότητα θαλάσσιων σπόγγων από το γονίδιο έως το οικοσύστημα: παραγωγή νέας γνώσης και εργαλείων για την αειφόρο διαχείριση και διατήρηση” (https://sponbiodiv.org/).

Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού πλου, έξι επιστήμονες από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου και το ΕΛΚΕΘΕ διέσχισαν 230 ναυτικά μίλια με ιστιοφόρο, πραγματοποιώντας ερευνητικές καταδύσεις από το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου έως την Κεφαλονιά, την Ιθάκη και το εσωτερικό αρχιπέλαγος του Ιονίου. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 17 ερευνητικές καταδύσεις σε βραχώδεις βυθούς και θαλάσσια σπήλαια έως το βάθος των 25 μέτρων και συλλέχθηκαν πολύτιμες πληροφορίες και δείγματα σπόγγων από τον ελάχιστα μελετημένο βυθό του Ιονίου Πελάγους. Επίσης, εξερευνήθηκαν για πρώτη φορά με τη βοήθεια υποβρύχιου τηλεχειριζόμενου οχήματος ύφαλοι των δυτικών ακτών της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς μέχρι το βάθος των 50 μέτρων. Πρόκειται για την πρώτη ερευνητική αποστολή του έργου στην Ελλάδα, ενώ εντός του έτους θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη, στο Αιγαίο Πέλαγος.

Οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν περισσότερα από 230 είδη σπόγγων και ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται με την ανακάλυψη νέων ειδών, κυρίως από δυσπρόσιτα και ελάχιστα μελετημένα περιβάλλοντα όπως τα θαλάσσια σπήλαια και οι βραχώδεις ύφαλοι. Οι διαθέσιμες πληροφορίες, που προέρχονται κυρίως από το καλύτερα μελετημένο Αιγαίο Πέλαγος, δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια τα οικοσυστήματα αυτά έχουν μεταβληθεί και υποβαθμιστεί σημαντικά, εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της κλιματικής αλλαγής.

Στόχος του έργου είναι η μελέτη της ποικιλότητας και εξάπλωσης των σπόγγων και η ανάπτυξη εργαλείων για τη διαχείριση και προστασία τους στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό, σε επίπεδο γονιδίων, ειδών και ενδιαιτημάτων. Το έργο συντονίζει το ερευνητικό κέντρο CIIMAR από την Πορτογαλία, ενώ στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν συνολικά 10 φορείς από 8 χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Νορβηγία, Σουηδία, Νότια Αφρική και Βραζιλία).

Συντονιστής για την ελληνική συμμετοχή και επιστημονικά υπεύθυνος για το Ιόνιο Πανεπιστήμιο είναι ο Βασίλης Γεροβασιλείου, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου με έδρα τη Ζάκυνθο. Επιστημονικά υπεύθυνος για το ΕΛΚΕΘΕ είναι ο Θάνος Νταϊλιάνης, Κύριος Ερευνητής στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ). Στην ερευνητική αποστολή που πραγματοποιήθηκε στο Ιόνιο συμμετείχαν επίσης από τους παραπάνω φορείς οι: Μάρκος Διγενής, Εμμανουέλα Βερνάδου, Πολυξένη Σαρροπούλου και Ζώης Βλανταρίδης.

Το SponBIODIV (κωδικός ΓΓΒΙΟ-0559429) υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης “Συμμετοχή της Ελλάδας στις δύο πρώτες προκηρύξεις της συγχρηματοδοτούμενης Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Rescuing Biodiversity to Safeguard Life on Earth του Ορίζοντα Ευρώπη” με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ) και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) 2014-2020». Η χρηματοδότηση των ελληνικών φορέων-μελών κοινοπραξιών παρέχεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) που υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης.